Merhaba fotoğraf dostları. Bu ay fotoğraf yazımızı örnekleriyle fotoğrafta “Panorama Tekniği”ne ayırmak istedik.
Fotoğraf sanatında panorama; kullandığımız ekipmanla tek fotoğrafa sığmayan konuların (veya geniş açı kullanılarak sığdırılsa bile, baskı veya sergilenme amaçlı kullanılamayacak denli düşük teknik kalitede olduğu durumlarda) birden fazla sayıda fotoğraf çekilip birleştirilerek tek görsel elde etme amaçlı çalışmak olarak tanımlanabilir. 
<-- Didim 26x(18mm, f/11, 1/6, ISO100)
Nasıl yapılır? Bugün çoğu amatör makinalarda, hatta cep telefonlarının fotoğraf kullanım menülerinde bile panoramik fotoğraf çekimi modu vardır. Amma velâkin, hepinizin tahmin edebileceği üzere hazır çekim modları yalnız yaratıcılığımızı kısıtlamakla kalmaz, teknik kullanım kapasitemizi de sınırlı bir çerçeveye hapseder, bir başka kişinin sizin aldığınız fotoğraf makinasını tasarlarken Japonya’da kullandığı ayarlarla günlük kullanımda sıkça değişen ışık koşullarının birbirine birebir uymasını beklemek biraz gündüz düşü görmektir.
Didim, Taşburun mevkii, tripodla, 24 fotoğraftan -->
Panorama fotoğrafçılığında bir önceki yazımızda da değindiğimiz üçayak (tripod) ihtiyaç duyarız. Özellikle iç mekân çekimlerinde (bina içi tanıtım çekimleri, ev, ofis vb.) tripodu doğru terazi ayarlarıyla kurup kullanmak gereklidir. Ancak dış çekimlerde “kendime güveniyorum, fotoğraf birleşim yerlerini ve çekim düzlemini gözle vizörden takip edebilecek kadar iyiyim” diyorsanız ve ışık koşulları da yeterliyse, tripodsuz, sadece kol, dirsek ve makinanızı aşağı yukarı oynatmamaya çalışarak çekim yapabilirsiniz. Asıl dikkat etmeniz gereken hangi tarafa doğru panorama çekerseniz çekin birleşim yerlerinde görüntünün en az %25i birbiri içine geçen ve mümkünse en çok sayıda fotoğraf karesi çekerek birleştirmeniz gerektiğidir.
Milet antik kent amfitiyatrosu, Söke, 8X(18mm, f/7.1, 1/200, ISO100), elde çekim
Üstteki paragrafta çekim düzleminin doğru oluşturulabilmesinden söz etmiştik. Panoramik çekimler daima yatay yapılır diye bir kural yoktur. Şelale, yüksek binalar gibi konuları çekmek için fotoğrafları dikey olarak çekip birleştirmek de gerekebilir. Bu durumda bu defa objektifi sağa-sola kaydırmadan çekimleri tamamlamaya çalışmalıyız.
Dikey Panorama Örnekleri:
Şarlak Şelalesi, Sazlı-Söke Çeşme Limanı, Çeşme
Elde çekim, 18 fotoğraftan Elde çekim
<-- Bafa Gölü mevkii, 9x(18mm, f/8, 1/100, ISO100), elde çekim
Birleştirilmiş fotoğrafta ton ve ışık farklılıkları olmaması için pozlama ayarlarınızı ilk fotoğraftan önce ayarlayarak son fotoğrafa kadar çekimde aynı tutmalısınız, güneş ışığını eğer imkânı varsa arkanıza alarak panorama fotoğrafta ışık patlamalarından sakınabilirsiniz. Bir diğer unsurda eğer filtre (polarize vs.) kullanmanız zorunlu değilse kullanmamanızdır, ultraviyole filtreler harici her filtre fotoğraf birleşim yerlerinde ton ve yansıma farklılığına yol açabilir. Bununla birlikte, makinamızın diyafram (f) ve odaklamasını da (F:focus) asla değiştirmemek gereklidir, çekim esnasında kareden kareye diyaframda veya odakta yapılacak değişiklikler fotoğrafın yanyana gelmesi gereken karelerinde dahi odak farklılıklarına yol açarak istenilmeyen netsizlikler oluşturabilir, bu nedenle makinayı bir kere odakladıktan sonra çekimin sonuna dek otomatik odaklamayı kapatarak manuel (elle) odaklamada bırakmak ve dokunmamak gereklidir.
Çekilen fotoğrafların birleştirilmesinde kullandığınız yazılımlar birleştirme noktaları olarak detay noktaları dikkate aldığı için, karelerin birbiri üzerine doğru örtüşmesi amacıyla detay içeren konuları tercih etmeniz yararınızadır. Uçsuz bucaksız deniz manzarasından bir panorama yapmaya çalıştığınızda, panorama için zaten yüksek işlemci ve hafıza kullanımı isteyen bilgisayarınız gereğinden fazla zorlanacaktır.
<-- Çine Madran Dağları, 6x(18mm, 1/8, f/7.1, ISO100)
Çine Çayı, Çakırbeyli, elde çekim --> 
İskeleden Akbük ve koyları, elde çekim
Gelelim çektiğimiz fotoğrafları tek karede nasıl birleştirebileceğimize. Elle birleştirmek daha önce filmle çekilen fotoğraflar için yapılmaktaydı, bugün bu iş için öncelikle Photoshop’u önermekle birlikte, ücretsiz bir alternatif olan PTGui (www.ptgui.com) de kullanabileceğinizi belirtebilirim. İki yazılımda da Polar Panorama olarak tabir edilen 360’ açılı döner fotoğrafları (örneği altta) oluşturabilirsiniz.
<-- Didim Tuntaş Otel mevkii, Polar Panorama, tripodla
Doya doya yaşadığınız hayatta, güzel panoramalara zaman ayırarak görüntüleyebilmeniz dileğimle.
Murat A. ÇİÇEK
© www.muratfoto.com